کاربرد منطق در تحلیل گزاره های اخلاق پزشکی

Authors

امید آسمانی

داروساز، دانشجوی ph.d اخلاق پزشکی- گروه اخلاق و فلسفه ی سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ایران. (نویسنده مسؤول) فرزاد محمودیان

عضو هیأت علمی و معاون پژوهشی گروه اخلاق پزشکی و فلسفه ی سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ایران.

abstract

زمینه: منطق، علم و ابزاری از نوع قاعده و قانون است و هدفش بازداشتن فکر از انحراف و گمراهی است. ارزش و اعتبار نتایج حاصل از فعالیت های فکری و علمی را می توان به کمک دستورها منطق تعیین کرد. اخلاق پزشکی به عنوان علمی که آمیزه ای از علوم انسانی و علوم تجربی است به این ابزارِ کارآمد نیازمند است تا بتواند محکم و استوار به ارائه ی تعاریف و استدلالات درست و منطقی بپردازد و از خطا های ناخواسته و نادانسته ای که گاه عوارض جبران ناپذیری دارند مصون بماند. در این مقاله تلاش شده است تا مخاطبان محترم از طریق آشنایی با علم منطق و شناخت مصادیق آن در اخلاق پزشکی، پیوند و ارتباط این دو مقوله با یکدیگر را ملاحظه نمایند. روش مطالعه: در این مطالعه ی انطباقی تلاش شده است تا با مرورِ اجمالی بعضی از مهم ترین مواد سازنده ی منطق (مانند مباحثِ الفاظ، کلیِ منطقی، قضایا، احکام، صناعات خمس، حجّت و استدلال)، نمونه هایی از مصادیق اخلاق پزشکیِ مرتبط با هر مبحث نیز آورده شود. یافته ها: ردپای منطق در بیشتر مباحث اخلاق پزشکی به صورت پنهان یا آشکار قابل جستجو و شناسایی است. اساسی ترین هدف مقالهیی حاضر شناساندنِ کاربرد و جایگاه حرفه ای علم منطق در اخلاق پزشکی بوده است؛ در این زمینه می توان ادعا کرد که شناختن مجهولات و به کار گرفتن معلومات در اخلاق پزشکی در سایهیی علم منطق، اطمینان بخش، همه پذیر و مصون از اشتباه خواهد بود. همچنین، معیاریهای متقنِ منطق در شناختن و به کار گرفتن صناعات خمس، ضمن منطقی کردن گفتار، نوشتار و رفتار فرد، می تواند قدرت تشخیص حق از باطل را نیز در او تقویت کند که خود در اخلاق پزشکی کاربرد بسیاری دارد. نتیجه گیری: زبان منطق می تواند زبان مشترک جوامع، دیدگاه ها و نگرش های متفاوت در اخلاق پزشکی باشد. ادبیات منطق، ادبیات عقل و اندیشه است و چون استعداد بر سر­میز نشاندن صاحبان اندیشه ها و نظریه های مغایر را دارد می تواند در ترسیم نقشه ی عملی و رفتاریِ یک نظام اخلاق پزشکیِ جهانی و بین المللی، مفید و مؤثر باشد؛ بنابراین شایسته است با نگاهی جدّی، در ایجاد پیوند و ارتباط این دو علم تلاش شود و نباید از به کار گیری کاربردی منطق در فرهنگ علمیِ اخلاق زیستی و اخلاق پزشکیِ جهانی غفلت نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

گزاره های همیشه صادق نزد خونجی در منطق مرتبۀ دوم

افضل‌الدین خونجی، برای نخستین بار در تاریخ منطق، در میان گزاره‌های حقیقیه و خارجیه، گزاره‌های همیشه‌صادق و گزاره‌های همیشه‌کاذب را یافته است. این گزاره‌ها پیش از این در منطق مرتبۀ اول صورت‌بندی شده و مورد بررسی قرار گرفته‌اند و نشان داده شده است که صدق همیشگی این گزاره‌ها نیازمند پیش‌فرض «وجود فرضی معدومات» است. در این مقاله، این گزاره‌ها را در منطق مرتبۀ دوم بررسی کرده و نشان داده‌ایم که در ای...

full text

تطبیق گزاره های اخلاق در متون اسلامی و متون حسابداری

تحقیقات انجام شده در حسابداری عمدتا به موضوعات جنبی پرداخته است. تحقیقات اندکی نیز به بررسی ریشه های اخلاقی حسابداری پرداخته اند. این تحقیق سعی بر برداشتن گامی جدید در زمینه اثبات فرض اخلاقی بودن حسابداری دارد. طبق آموزه های دینی، ملاک نهایی اخلاقی بودن، رعایت حقوق انسانها و رضایت خداوند می باشد. هر منشی که مقرب به خدا باشد، شاخص خوبی و فضیلت است. این تحقیق، در گام اول به معرفی گزاره های مشهور ...

full text

منطق گزاره های داستانی

التزامات هستی شناختی منطق استاندارد، مشکلاتی در تحلیل گزاره های داستانی که حاوی هویّات خیالی و فاقد مدلول هستند، ایجاد می کند. با این حال وضعیت منطقی این گزاره ها به عنوان بخشی از زبان طبیعی، حائز اهمیت است و نمی توان از این مسئله چشم پوشی کرد که در زبان طبیعی، به هویات داستانی ارجاع داده می شود و گزاره های راجع به این هویّات، تصدیق یا تکذیب می شوند. در این مقاله سعی داریم با استفاده از چارچوب مف...

full text

کمیت و کیفیت گزاره های شرطی متصله در منطق ابن سینا

ابن سینا برای اولین بار در تاریخ منطق کمیت و کیفیت گزاره های شرطی را به تفصیل بحث نموده است و در قالب زبان طبیعی به تبیین چگونگی اعتبار کلیت جزئیت و نیز تعیین جایگاه ایجاب و سلب در گزاره های شرطی پرداخته است هر چند وی در این تحلیلها به نکات و دقایق متعددی دست یافته است اما منطق معمول و موجه شرطی ها را در هم آمیخته که به دلیل برخی مواضع متضاد در آن سیستم صوری معینی درباره شرطی از آن قابل استخراج...

full text

فازی کردن منطق های گزاره ای

در این پایان نامه منطق گزاره ای دلخواه را که شامل رابط های منطقی است را با افزودن دو عملگر یکتایی توسیع داده و منطق بدست آمده را l می نامیم و نشان می دهیم در این منطق قضایای اعتباری و کارسازی برقرار است .

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
اخلاق پزشکی

جلد ۴، شماره ۱۲، صفحات ۵۵-۸۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023